Gil Scott-Heron

Το τέλος της εφηβείας αποτελεί κομβικό σημείο για τους περισσότερους εξ ημών. Αφήνεις το σχολείο και τους παλιούς σου φίλους, γνωρίζεις καινούργιο κόσμο με διαφορετικά βιώματα, καθαρίζει η μάπα σου από τα σπυράκια, αποκτάς μεγαλύτερη αυτονομία από τους γονείς σου, βγαίνεις περισσότερο έξω, ανακαλύπτεις καινούργια στέκια, ακούς καινούργιες μουσικές που δεν υποψιαζόσουν καν ότι υπήρχαν. Για μένα η αρχή του τέλους της εφηβείας ήρθε το 1987, όταν ανακάλυψα τον Gil Scott-Heron.

Μέχρι τα 18 μου άκουγα σχεδόν αποκλειστικά ροκ και χέβι μέταλ. Οι γνώσεις μου περί μαύρης μουσικής περιορίζονταν σε τρεις (3) δίσκους που είχα, το "Live At The Apollo" του James Brown, το "Original Musiquarium Ι" του Stevie Wonder κι ένα Greatest Hits των Sly & The Family Stone (και όχι, νομίζω πως ούτε ο Jimi Hendrix, ούτε οι Zoetrope ή οι Hirax μπορούν να μετρήσουν ως "μαύρη μουσική"). Ο Scott-Heron όμως ήταν άλλο πράγμα. Δεν ήταν soul, δεν ήταν funk, δεν ήταν jazz. Ήταν ένας ποιητής του δρόμου που μελοποιούσε κι εξέφραζε την οργή μιας Αμερικανικής κοινωνίας που έβραζε. Βιετνάμ. Γουότεργκεητ. Μαύροι Πάνθηρες. Εξεγέρσεις στα γκέτο. Αν οι MC5 αποτελούσαν τη "λευκή" εκδοχή της εξωτερίκευσης της οργής των μη προνομιούχων, τότε ο Scott-Heron ήταν η απέναντι πλευρά, η απάντηση της Μαύρης Αμερικής.

Αποκτώντας στα 19 μου το album του "Pieces Of A Man", το πολιτισμικό σοκ ήταν τεράστιο. Και νομίζω πως ποτέ δεν το ξεπέρασα. Ο δίσκος αυτός μου άνοιξε τα μάτια, ή μάλλον τα αυτιά. Συνειδητοποίησα ότι η επανάσταση δεν χρειάζεται απαραιτήτως το distortion, το σαρκαστικό χιούμορ και το νιχιλιστικό attitude του punk, και ότι η μουσική μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από εκτόνωση ή ψυχαγωγία. Σύντομα φρόντισα να αποκτήσω όλους τους δίσκους του και τους αγαπώ ακόμα, μέχρι και το περσινό του comeback "I'm New Here".

Το 1995 στη Νέα Υόρκη είχα την ευτυχία να τον δω live στο φυσικό του περιβάλλον, σε ένα μικρό, καπνισμένο υπόγειο club. Έπαιζε support στους Spearhead. Το επαναλαμβάνω αυτό: Έπαιζε support στους Spearhead. Ο Gil Scott-Heron. Για όσους διαβάζουν και δεν ξέρουν, είναι σα να λέμε ότι οι Black Sabbath έπαιζαν support στους Cathedral, ή ότι ο Bob Dylan άνοιξε τη συναυλία του Todd Snider. Φυσικά όμως γι' αυτό δεν φταίνε οι Spearhead, που στο κάτω-κάτω έδωσαν στο είδωλό τους την ευκαιρία να βγει από την αφάνεια και να κερδίσει κι ένα μεροκάματο. Φταίει ο ίδιος ο Scott-Heron που, πιστός στην παράδοση των μεγάλων jazzmen που αποτελούσαν τα δικά του είδωλα, πέταξε την καριέρα του στα σκουπίδια πίνοντας μόνος του περισσότερα drugs απ' όσα οι Rolling Stones και οι Aerosmith μαζί.

Το απόγευμα της 27ης Μαϊου 2011, επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη από Ευρωπαϊκή περιοδεία, ο Gil Scott-Heron αισθάνθηκε αδιαθεσία και εισήχθη στο νοσοκομείο St. Luke όπου απεβίωσε λίγες ώρες αργότερα. Ήταν 62 ετών. Νιώθω πως μαζί του πέθανε κι ένα κομμάτι της εφηβείας μου.