Έφτασε λοιπόν πάλι η στιγμή της Λίστας (με "Λ" κεφαλαίο): Όλη τη χρονιά παρακολουθούσαμε κυκλοφορίες, ακούγαμε μουσικές, κρατούσαμε σημειώσεις σε Excel, με τελικό στόχο να προσφέρουμε στους αναγνώστες μας την Top-20 Λίστα για το 2012, ανεξαρτήτως μουσικού ιδιώματος.
Γενικά ήταν μια πολύ καλή χρονιά με πληθώρα δίσκων που γουστάραμε, πριν όμως πάμε στη Λίστα αυτή καθεαυτή, ας δούμε κάποια από τα πράγματα που ΔΕΝ περιέχει αυτή:
Γενικά ήταν μια πολύ καλή χρονιά με πληθώρα δίσκων που γουστάραμε, πριν όμως πάμε στη Λίστα αυτή καθεαυτή, ας δούμε κάποια από τα πράγματα που ΔΕΝ περιέχει αυτή:
- Soundgarden, Melvins, The Cult, Bob Mould, Bruce Springsteen, Neil Young, Kiss. Όλοι οι ήρωες της νιότης μου το 2012 έβγαλαν albums από ενδιαφέροντα μέχρι εξαιρετικά, όμως κακά τα ψέματα, οι δισκογραφίες τους δεν θα θεωρούνταν λιγότερο θρυλικές χωρίς αυτά.
- Jack White. Όχι επειδή λείπει η Meg, κουλή και διακοσμητική ήταν έτσι κι αλλιώς, αλλά το (καλό) solo album του Jack υστερεί σε σχέση με τις κορυφαίες στιγμές των White Stripes.
- Muse. Μαλακία δίσκος.
- Nude Beach και Gaslight Anthem. Γουστάρω punk, γουστάρω και Tom Petty, αυτοί προσπαθούν σκληρά να παντρέψουν τους δύο αταίριαστους κόσμους. Πιο low-fi και πηγαίοι οι Nude Beach, πιο λαμέ και βεβιασμένοι οι Gaslight Anthem, αμφότεροι ξεκινούν σωστά μα κάπου στην πορεία το χάνουν.
- Bob Dylan και Leonard Cohen. Χέστε με πια με τα ιερά σας τέρατα.
- Dead Can Dance. Στην αρχή με παρέσυρε ο ενθουσιασμός της επιστροφής, το album όμως είναι μάλλον μέτριο τελικά.
- Peripheract, Animals As Textures και λοιπά νεομεταλλάδικα. Όλοι εσείς οι μοντερνομεταλλάδες που εκστασιάζεστε με αυτά τα Djent τύπου Periphery και Tesseract πείτε μου, χωρίς πλάκα και με το χέρι στην καρδιά: Αν σας έβαζα να ακούσετε ένα ακυκλοφόρητο κομμάτι από κάποια από αυτές τις μπάντες, θα μπορούσατε με 100% βεβαιότητα να πείτε "α, είναι οι Τάδε!"; Με την ίδια βεβαιότητα που θα το λέγατε ακούγοντας ένα ακυκλοφόρητο των Machine Head; Των Katatonia; Των Hammerfall γαμώ το κέρατό μου; That's what I thought. Τι μας λέει λοιπόν αυτό για την προσωπικότητα (ή, ακριβέστερα, την απουσία αυτής) των ηγετών της συγκεκριμένης μεταλλικής υποσκηνής;
- Grimes. Χίπστερ είσαι και φαίνεσαι.
- Lana Del Rey. Έλα τώρα, σοβαρέψου.
Ωραία, πάμε λοιπόν τώρα να δούμε και την εικοσάδα. Δεν ξέρω αν τα παρακάτω ήταν τα "καλύτερα" της χρονιάς, βασικά δεν έχει καν νόημα να μιλάμε για "καλύτερα", ήταν πάντως τα albums που εγώ ευχαριστήθηκα περισσότερο:
20. SPIDERS – Flash Point / GRAVEYARD – Lights Out
Εντάξει, το ξέρω ότι κάνω ζαβολιά βάζοντας δύο albums μαζί σε μια θέση, αλλά το έχω εκλογικεύσει: Πρόκειται για αδελφά συγκροτήματα, προέρχονται από την ίδια μικρή Σουηδική πόλη του Orebro και κατάγονται από κοινό γενεαλογικό δέντρο, στο οποίο ανήκουν και οι Witchcraft & Troubled Horse (οι οποίοι επίσης κυκλοφορήσαν εξαιρετικούς δίσκους φέτος), ηχητικά είναι πολύ κοντά μεταξύ τους αφού και οι δύο παίζουν παλιακό, λαμπάτο, μπομπάτο ροκ με ψυχή και όρχεις, περιοδεύουν παρέα, ενώ τα albums τους κυκλοφόρησαν σχεδόν ταυτόχρονα κι έχουν τόσο μικρή διάρκεια (28 λεπτά το Spiders, 36 το Graveyard) που θα μπορούσαν άνετα να είναι ένα split LP. Βonus πόντοι στην Ann-Sofie των Spiders για το catsuit.
19. TAYLOR SWIFT - RedΔε με πειράζει που δεν έχει βγει καλά-καλά από την εφηβεία, αρνούμαι να μπω σε ανούσιες συζητήσεις για το αν είναι country ή pop, και δεν ασχολούμαι καν με το κατά πόσο όντως γράφει η ίδια τα τραγούδια της (εντυπωσιακό αν αληθεύει) ή έχει κάποιον "ghost writer" να κάνει τη βρώμικη δουλειά (όχι ακριβώς ασυνήθιστο στο Nashville). Το μόνο που μετράει είναι το εξής: Το "Red" είναι ένα γλυκύτατο, δροσερό, έξυπνο, πιασάρικο album από ένα κορίτσι που συνδυάζει στόφα star με σπάνια για την ηλικία της ωριμότητα. Με προβληματίζει πάντως το γεγονός ότι ενώ η Swift πουλάει εκατομμύρια albums σε μια εποχή που κανείς πια δεν πουλάει albums και σαρώνει κάθε χρόνο όλα τα μουσικά βραβεία στις ΗΠΑ, εγώ δεν είχα ακούσει ούτε νότα της μέχρι πριν από 2 μήνες. Πρέπει να το κοιτάξω αυτό, είμαι πολύ γέρος για ελιτισμούς.
Ως γνωστόν στα μουσικά γούστα δεν υπάρχει αντικειμενικότητα και τα προσωπικά βιώματα παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στο κατά πόσον ένας καλλιτέχνης καθιερώνεται στη συνείδηση κάποιου ως αγαπημένος ή όχι. Είμαι λοιπόν σίγουρος ότι αγαπώ αυτό το ζευγάρι τυφλών Αφρικανών τροβαδούρων κυρίως γιατί τους πρωτοάκουσα σε κάποιες χωροχρονικές συνισταμένες όπου ένιωθα πως βρίσκομαι στην κορυφή του κόσμου (για την ακρίβεια βρισκόμουν σε ένα πανέμορφο μπαρ στην Παταγονία, προ κρίσης, και η μπαργούμαν είχε βάλει το άλμπουμ τους "Dimanche A Bamako" ολόκληρο - ήταν το καλύτερο album όλων των εποχών για εκείνο το βράδυ). Μη μου δίνετε σημασία όμως, οι δικές μου στρεβλώσεις δεν μειώνουν καθόλου την αξία του "Folila".
Ίσως είναι ο ενθουσιασμός της τελευταίας στιγμής, γιατί ανακάλυψα αυτό το album μόλις πριν από δύο μέρες και δεν το έχω ακούσει όσο τα άλλα. Ίσως είναι γιατί μου θύμισε Godflesh και τις παλιές καλές μέρες που γουστάραμε industrial με τρέλα. Ίσως είναι ο θαυμασμός μου για το γεγονός ότι ο Author & Punisher (κατά κόσμον Tristan Shone) κατασκευάζει μόνος του όλα του τα "όργανα". Ίσως είναι το ότι οι ήχοι του που παράγονται αποκλειστικά από μηχανές ακούγονται τόσο... ανθρώπινοι, οργανικοί. Ίσως όμως όλα τα παραπάνω βαθυστόχαστα είναι μαλακίες και απλά το album ΓΑΜΑΕΙ.
Album της χρονιάς ή τουλάχιστον τριάδα σε όλα τα μουσικά περιοδικά του πλανήτη, ένιωσα υποχρεωμένος να μου αρέσει. Στην αρχή αντιστεκόμουν: "Μα όνομα είναι αυτό, μου θυμίζει εκείνο τον γελοίο τον Βilly Ocean", "Πλήξη και ανία αυτή η νεο-soul ρε παιδάκι μου, χίλιες φορές να ξαναβάλω Marvin Gaye", κάπως έτσι. Επέμενα όμως, το ξανάκουσα και το ξανάκουσα και το ξανάκουσα και κάποια στιγμή, τσουπ! μου αποκαλύφθηκε. To "Channel Οrange" δεν είναι άλλο ένα υπερ-ενορχηστρωμένο R&B soundtrack για μπαλαμούτια, ψευτο-pimp wiggers και κωλαράκια που κουνιούνται, είναι μια βαθιά προσωπική κατάθεση ψυχής που απαιτεί την προσοχή του ακροατή.
Τι έχουν πάθει αυτοί οι Σουηδοί; Τι πίνουν; Γιατί κρύβονται πίσω από μάσκες, δημιουργούν μια ολόκληρη μυθολογία γύρω από την καταγωγή τους και παίζουν afrobeatkrautrockvoodoopsychedelicbhangrametaldisco; Πολλά τα ερωτήματα, απαντήσεις δεν έχω, μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω ότι με τη faux world music τους οι Goat μας προσέφεραν 37 από τα απολαυστικότερα μουσικά λεπτά του 2012.
14. BARONESS – Yellow & GreenΤο "Yellow & Green" θυμίζει εκείνα τα κλασικά πλέον albums που σήμερα απολαμβάνουν καθολικής αναγνώρισης, αλλά που όταν τα λέγαμε "metal" back in the day οι μεταλλάδες έβγαζαν καντήλες. Με άλλα λόγια, θυμίζει τις δισκάρες που έβγαζαν π.χ. κάποτε οι Faith No More (άκου το solo του "Eula", δε μοιάζει πολύ με την coda του "Epic" των FNM;) ή αργότερα οι Queens Of The Stone Age, τόσο από πλευράς εύρους ηχοχρωμάτων και πλούτου επιρροών, όσο και από πλευράς ποιότητας. Από τις μεγάλες εκπλήξεις της χρονιάς.
13. JAPANDROIDS - Celebration Rock
Σας έλειψαν οι Husker Du; Εμένα πολύ. Γι' αυτό και ενθουσιάστηκα με τους Japandroids, επειδή αυτός ο συνδυασμός ατσούμπαλης ορμητικότητας και μελωδίας που τους χαρακτηρίζει μου θύμισε Husker Du περισσότερο παρά οτιδήποτε άλλο. "Celebration Rock": Ίσως ο πιο ταιριαστός τίτλος album της χρονιάς αφού η μουσική των Japandroids είναι κυριολεκτικά ένας ροκ εορτασμός με υμνικά ρεφρέν, υψωμένες γροθιές, άσχημα πιώματα και ακόμα χειρότερα hangovers.
12. DR. JOHN – Locked DownΣτην Ελλάδα τον ξέρουμε από μια διαφήμιση μπύρας, ο Dr. John όμως ηχογραφεί εδώ και 55 χρόνια κι έχει κυκλοφορήσει περισσότερους από 20 προσωπικούς δίσκους. Οι καλύτεροι από αυτούς είναι εκείνοι στους οποίους χώνεται βαθιά στη μουσική παράδοση της γενέτειράς του, της Νέας Ορλεάνης, μπολιάζοντας το jazzy funk του με μια γενναία δόση voodoo ψυχεδέλειας. Το "Locked Down" είναι ένας από αυτούς, με έξτρα bonus τη φρέσκια ρετρό παραγωγή από τον Dan Auerbach των Black Keys.
11. CHRISTIAN MISTRESS – Possession Πάντοτε είχα μια αδυναμία στις γυναικείες φωνές που ροκάρουν με αντρίκιο τσαμπουκά. Γι' αυτό βρίσκω την Christine Davis ακαταμάχητη: Δε με πειράζει καθόλου η μπυροκοιλιά, δε με πειράζει καθόλου που η περιφέρειά της είναι αντιστοίχου μεγέθους με την περιφέρεια Ανατολικής Αττικής, κάθε φορά που ακούω την καβλερή βραχνάδα της (που μου θυμίζει χεβιμεταλλού Johnette Napolitano) να απογειώνει τις αρχετυπικά Maiden-ικές κιθάρες της μπάντας της, την ερωτεύομαι ξανά και ξανά.
10. TOM JONES – Spirit In The RoomΜε το φανταστικό άλμπουμ διασκευών "Praise & Blame" του 2010 ο Tom Jones είχε κάνει την έκπληξη πραγματοποιώντας εντυπωσιακή στροφή προς έναν απέριττο blues/gospel ήχο. Στο παρεμφερές αλλά πιο folky/americana "Spirit In The Room" δύο χρόνια αργότερα, πάλι με τον Ethan Johns στην παραγωγή και με έμφαση στις διασκευές, το στοιχείο της έκπληξης έχει χαθεί, η ερμηνεία του Jones όμως εξακολουθεί να μαγεύει: Ακούστε πόσο σκίζει στο "Bad As Me" του Tom Waits, και προσπαθήστε να μην ανατριχιάσετε με τη μεταμόρφωση του "Charlie Darwin" των Low Anthem, ισάξιας των κορυφαίων στιγμών του Johnny Cash εποχής Rick Rubin.
9. CALEXICO – Algiers
Το "Algiers" διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα albums αυτής της λίστας χάρη σε ένα θαυμαστό, μυστηριώδες χαρακτηριστικό του: Όταν ακούω στο αυτοκίνητο οποιοδήποτε από τα άλλα CDs της λίστας τραγουδάω, παίζω ντραμς πάνω στο τιμόνι, ή τουλάχιστον συγκεντρώνομαι στη μουσική. Όταν όμως ακούω στο αυτοκίνητο το "Algiers" η μουσική μεταμορφώνεται σε (μαγικό;) χαλί με το οποίο το μυαλό μου αρχίζει να ταξιδεύει μακριά, χάνομαι. Όχι ό,τι καλύτερο να είσαι "αλλού" όταν οδηγάς σε μια πόλη γεμάτη απρόσεκτους μοτοσικλετιστές, σταρχιδιστές ποδηλάτες και τροχονόμους που εκ πεποιθήσεως σου λένε να κάνεις το ακριβώς αντίθετο από τα φανάρια, σύμφωνοι, από την άλλη όμως ενδεικτικό της ήρεμης δύναμης που διαθέτει η τέχνη των Calexico. Προτιμήστε τη deluxe έκδοση, έχει φανταστικό live bonus disc.
8. HOT WATER MUSIC – Exister Ναι, μ' αρέσουν τα riffs, ένα καλό riff πάντα με κάνει να θέλω να παίξω air guitar. Για παρατήρησε όμως το κοινό στα live: Το air guitar ως προέκταση του riff είναι μοναχική δραστηριότητα, αυνανισμός, ένας άνθρωπος και η (φανταστική) κιθάρα του. Γι' αυτό θεωρώ πως το ρεφρέν έχει μεγαλύτερη αξία, εμπεριέχει το στοιχείο της συντροφικότητας, είναι σεξ: Όταν ακούς ένα καλό ρεφρέν σε μια συναυλία θες να αγκαλιάσεις τον άγνωστο ιδρωμένο διπλανό σου και να το τραγουδήσετε παρέα τσουγκρίζοντας τις μπύρες σας. Εεε, ομοφυλοφιλικό σεξ ίσως, αλλά σεξ. Το ρεφρέν είναι τέχνη, το ρεφρέν είναι μαγκιά, και το 2012 κανείς δε μας έδωσε καλύτερα ρεφρέν από τους Hot Water Music. Κανείς. Tο ΤΕΛΕΙΟ ρεφρέν που έχει αυτό το τραγουδάκι ας πούμε, είναι ένα τυχαίο δείγμα, όχι το καλύτερο του album:
7. FIONA APPLE – The Idler Wheel Is Wiser Than The Driver Of The Screw And Whipping Cords Will Serve You More Than Ropes Will Ever DoΚαι μια που λέμε για σεξ, η ακρόαση του "Idler Wheel…" είναι σα να κάνεις σεξ. Με psycho γκόμενα μεν, από αυτές που όταν τις χωρίσεις σου τηλεφωνούν στις 4 το πρωί και δεν μιλάνε, κάνουν διάρρηξη στο σπίτι σου όταν είσαι στη δουλειά για να σφάξουν και να μαγειρέψουν τη γάτα σου και ανακοινώνουν σε όλους τους κοινούς σας γνωστούς ότι είσαι αδερφή, αλλά σεξ. Η Fiona διαθέτει μια παχύρρευστη φωνή που στάζει αισθησιασμό, σα να περιχύνεις χαλίκια με μέλι, θωπεύει το πιάνο της με απόλυτα ερωτικό τρόπο τόσο στα "pop" όσο και στα πιο kinky τραγούδια της, και είναι και γυναίκαρος. Κάτι χιπστερολολίτες τύπου Lana Del Rey, η Fiona Apple τις τρώει για πρωινό.
6. SWANS – The SeerΤο "The Seer" (δύο ώρες, διπλό CD, τριπλό βινύλιο) είναι το ακριβώς αντίθετο του easy listening, μοιάζει σχεδιασμένο να προκαλέσει δέος, να δοκιμάσει τις αντοχές και την πίστη του ακροατή. Όμως όποιος έχει διαβάσει την Παλαιά Διαθήκη ξέρει πως όσοι αντέξουν τη δοκιμασία της πίστης τους, στο τέλος κερδίζουν τη Βασιλεία των Ουρανών. Κάποια τραγούδια εδώ ξετυλίγονται, απλώνονται, τυλίγονται γύρω σου, σε στραγγαλίζουν και σε καταπίνουν όπως ένας βόας το θύμα του, και αυτά είναι οι πιο ευχάριστες στιγμές του άλμπουμ. Αν ακούσεις ολόκληρο το "The Seer" χωρίς διάλειμμα, στο τέλος αισθάνεσαι το βάρος ενός πλανήτη στους ώμους σου, αλλά ο μαζοχιστής μέσα σου γουστάρει.
5. PROPAGANDHI – Failed StatesΟι Propagandhi δεν είναι πια ένα πανκ συγκρότημα. Αυτό ήταν φανερό και από το προηγούμενο album τους, το φανταστικό "Supporting Caste" του 2009, στο καινούργιο τους όμως οι Propagandhi έχουν πλέον ολοκληρώσει την χεβιμεταλλική τους μεταμόρφωση. Και τι μεταμόρφωση ε; Ο νέος ήχος τους δεν είναι απλώς metal αλλά progthrash θυμίζοντας κυρίως Voivod, Sacrifice και άλλους cult συμπατριώτες τους. Υπερτεχνικοί, υπερηχητικοί, υπερπορωτικοί, το μοναδικά πανκ στοιχεία που διατηρούν οι Propagandhi στο "Failed States" είναι η καυστική κοινωνική κριτική, το ήθος και η ακεραιότητα, δηλαδή αυτά που μετράνε.
4. MARK LANEGAN – Blues Funeral Το να χαρακτηρίσεις αυτό το album ως "blues" ή "σκοτεινό" είναι σα να αποκαλέσεις τη Monica Belucci "ευπαρουσίαστη": Ενώ η ταμπέλα δεν είναι λανθασμένη, δεν λέει απολύτως τίποτα και δεν προσεγγίζει την πραγματικότητα ούτε κατά διάνοια. Θα ήταν ίσως πιο κοντά στην αλήθεια αν λέγαμε ότι το τελευταίο album του Mark Lanegan είναι η εξομολόγηση μιας βασανισμένης ψυχής που ζητά συγχώρεση από το νεκροκρέβατο, επειδή κάποτε έπνιξε στα σκοτεινά νερά της λίμνης τη μοναδική γυναίκα που αγάπησε ποτέ κι έζησε τα επόμενα 40 χρόνια με τις Ερινύες να του κατατρώνε τα σωθικά. ΟΚ, τώρα κάτι γίνεται.
3. GOJIRA – L' Enfant SauvageΟι Γάλλοι Gojira, μετά από τόσους δίσκους, εξακολουθούν να ακούγονται σαν ένας συνδυασμός Meshuggah, Fear Factory, Morbid Angel και Pantera, άρα αυτό που λέμε "προσωπικό ύφος" δεν είμαι σίγουρος ακριβώς πόσο προσωπικό είναι. Προσέξτε όμως τι γίνεται: Φέτος έβγαλαν δίσκο και οι Meshuggah και οι Fear Factory αλλά δεν είναι στη λίστα, ενώ οι Gojira είναι μέσα με άνεση. Οι Morbid Angel κατάντησαν ανέκδοτο και οι Pantera αποτελούν μακρινή ανάμνηση ενώ οι Gojira είναι εδώ, ανάμεσά μας, ζωντανοί, και κλωτσάνε κώλους αλύπητα. Ίσως το καλύτερο METAL άλμπουμ της χρονιάς.
2. ANAΪS MITCHELL – Young Man In AmericaΈχω γράψει, σβήσει και ξαναγράψει αυτή την παράγραφο 5-6 φορές και ακόμα δεν έχω καταφέρει να συλλάβω σωστά σε γραπτό λόγο την ουσία αυτού του album. Ίσως γιατί κάθε φορά που το ακούω, δεκάδες φορές μετά την πρώτη ακρόαση, μου ακούγεται διαφορετικό, κάθε φορά ανακαλύπτω κάτι καινούργιο, τη μια μου ακούγεται θλιμμένο και την άλλη αισιόδοξο, τη μια με ρίχνει και την άλλη με ανεβάζει. Έχετε ακούσει αυτό που λένε για τη "Τζοκόντα" του Ντα Βίντσι, ότι η ζωγραφιά σε ακολουθεί με τα μάτια της από όποια γωνία και αν την κοιτάζεις; Ε, η Anaϊs Mitchell ακολουθεί την ψυχή σου με τη μουσική της, σε όποια διάθεση και αν βρίσκεσαι.
1. PEPE DELUXE – Queen Of The WaveΜάρτιος 2012: είμαι στο αυτοκίνητο με τον εννιάχρονο τότε, δεκάχρονο πλέον γιο μου. Στο CD player του αυτοκινήτου παίζει το "Queen Of The Wave" των Pepe Deluxe. Οδηγώ, ακούμε αμίλητοι και λίγο πριν τελειώσει το album, o εννιάχρονος δισκοκριτικός παίρνει σοβαρό ύφος και λέει δύο λέξεις: "μουσική τρισδιάστατη". Όσο κι αν προσπαθήσω, δεν θα μπορούσα να το θέσω καλύτερα. Η μουσική των Pepe Deluxe στη μαξιμαλιστική επική surf rock 60's camp electronic opera "Queen Of The Wave" θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως τεχνικολόρ, το "τρισδιάστατη" όμως θεωρώ πως αποδίδει καλύτερα το μεγαλείο αυτού του αριστουργήματος. Δεκάρι αδιαπραγμάτευτο, αν δε με πιστεύετε ρωτήστε και το γιο μου.
