Πρώτα απ’ όλα όμως κάποιες σκέψεις: Ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε μέσα στα δισκάδικα, οπότε με στενοχωρεί το ότι
- Υπάρχουν πλέον ελάχιστα δισκάδικα, και
- Μπαίνω μέσα στο Virgin Megastore στο Ντουμπάϊ π.χ. και βλέπω προς πώληση στα ράφια λιγότερα άλμπουμ απ’ όσα έχω στο σπίτι μου (δεν έχω τόσα όσα φαντάζεστε): CDs μόνο από megastars τύπου Adele και Taylor Swift ή συλλογές τύπου “Now That’s What I Call Music”, και βινύλια classics περασμένων δεκαετιών – ό,τι αφορά δηλαδή τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή: Από τα 20 άλμπουμ του 2019 που παρουσιάζω παρακάτω, ίσως 6 ή 7 είναι διαθέσιμα σε physical format σε μία πόλη 4 εκατομμυρίων κατοίκων.
Ακολουθούν λοιπόν λίγο παρακάτω τα 20 ολοκληρωμένα έργα που άκουσα περισσότερο μέσα στη χρονιά, πρώτα όμως οφείλουμε να δούμε την «εναλλακτική» εικοσάδα – κάποιους από τους καλλιτέχνες που θα δείτε σε πολλές άλλες λίστες φέτος, αλλά όχι σε αυτή του Music Geek:
- ANGEL OLSEN διότι για λόγους που δεν μπορώ να εξήγησω, απλώς αποφάσισα ότι δεν θέλω ούτε καν να το ακούσω.
- BIG THIEF διότι overrated.
- BILL CALLAHAN διότι δεν φθονώ την σεξουαλική του προϊστορία όπως οι περισσότεροι άρρενες μουσικοκριτικοί fanboys.
- BILLIE EILISH διότι ποιός είναι αυτός ο Billie Eilish;
- BLOOD INCANTATION διότι μάλλον δεν είμαι πλέον χεβιμεταλλάς.
- BRITTANY HOWARD διότι πολύ ωραίος δίσκος αλλά όχι για top-20, ίσως για top-30.
- FKA TWIGS διότι δεν το πιάνω, είμαι υποκουλτουρικός.
- FONTAINES D.C. διότι με το hype είμαι πάντα καχύποπτος (εκτός αν το δημιουργγώ εγώ).
- LINGUA IGNOTA διότι εντυπωσιακό άλμπουμ για τη στιγμή που κυκλοφόρησε, αλλά δε νομίζω ότι θα το ακούω πολύ συχνά στο μέλλον.
- MICHAEL KIWANUKA διότι δεν καταλαβαίνω τι του βρίσκετε.
- NICK CAVE & THE BAD SEEDS διότι μου έπεσε πολύ βαρύ.
- PURPLE MOUNTAINS διότι παρόλο που η προσωπική ιστορία του τύπου με άγγιξε, η σύνδεσή της με το κύκνειο άσμα του δεν με ώθησε στο να ακούσω το δίσκο τόσο πολύ όσο π.χ. το “You Want It Darker” ή το “Blackstar”.
- SHARON VAN ETTEN διότι την προτιμώ με κιθάρες παρά με synths.
- SLEAFORD MODS διότι δεν είμαι Εγγλέζος που γράφει στο NME.
- SOLANGE διότι είναι μάλλον κατώτερο του προηγούμενού της.
- STURGILL SIMPSON διότι παρόλο που εκτιμώ ιδιαίτερα το απρόβλεπτο στοιχείο της καριέρας του και τη διάθεσή του να εξελίσσεται διαρκώς προβοκάροντας το κοινό του, θεωρώ πως το γενναίο φετεινό του πείραμα δεν ήταν 100% επιτυχημένο.
- SWANS διότι βαρέθηκα να τους βάζω στη λίστα κάθε φορά που βγάζουν δίσκο. Στην πραγματικότητα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν στο top-20 μου οποιονδήποτε από τις θέσεις 17-20 παρακάτω.
- TYLER, THE CREATOR διότι τελικά δεν σκαμπάζω από hip hop.
- WEYES BLOOD διότι η φετεινή λίστα είναι γεμάτη σημαντικές γυναίκες δημιουργούς και δεν χωρούσε άλλη μία.
- WILCO διότι έτσι.
Μεγάλη κουβέντα θα ξεστομίσω, αλλά στο “Morbid Stuff” οι PUP ακούγονται σαν μια τέλεια πάνκικη εκδοχή ενός γάμου ανάμεσα στους My Chemical Romance και τους The Hold Steady: Έχουν τα υμνικά, larger-than-life ρεφρέν των πρώτων σε συνδυασμό με την ιδεαλιστικά μποέμικη ευφράδεια των τελευταίων, και όλο αυτό μπολιασμένο με μια γνήσια punk οργή. Αν δεν σου αρέσει αυτό το άλμπουμ, δεν είσαι φίλος μου.
19. RODNEY CROWELL – TEXASΈβγαλε ο Crowell τον καλύτερο δίσκο της χρονιάς; Πιθανότατα όχι. Έβγαλε όμως έναν από τους πιο διασκεδαστικούς, ένα από εκείνα τα άλμπουμ που βάζεις να παίζει πολύ συχνότερα από τα «αριστουργήματα», που θέλεις να ακούς στο αυτοκίνητο την ώρα που οδηγάς μόνος βράδυ στην εθνική οδό, που μήνες μετά την κυκλοφορία του θυμάσαι κάθε ρεφρέν; Αναμφισβήτητα. Με ένα χαλαρό concept γύρω από πράγματα, ανθρώπους και καταστάσεις του Texas από το οποίο κατάγεται, ο Crowell επισκέπτεται όλα τα μουσικά ιδιώματα για τα οποία φημίζεται η περιοχή (country, blues, rock, tex-mex...), καλεί κι ένα μάτσο Τεξανούς special guests (π.χ. Billy Gibbons, Willie Nelson, Lyle Lovett, Steve Earle, και ο επίτιμος Τεξανός Ringo Starr) και όλα μαζί τα γερόντια τα σπάνε.
18. JADE JACKSON – WildernessΑν δεν σου αρέσουν country rock γυναίκες singer-songwriters σαν την Jade Jackson τότε μάλλον δεν σου αρέσει να ακούς τραγούδια. Τι παραπάνω χρειάζεσαι δηλαδή από μια κιθάρα, ένα rhythm section, μια ωραία φωνή και τρία, άντε τέσσερα ακόρντα; Ίσως μόνο τον Mike Ness (Social Distortion) σε ρόλο μέντορα/παραγωγού και είσαι κομπλέ.
17. TITUS ANDRONICUS – An ObeliskΠάλαι ποτέ μόνιμη παρουσία σε trendy end-year lists ως κορυφαίοι εκπρόσωποι του zeitgeist των αρχών της δεκαετίας που τώρα φεύγει, κυκλοφόρησαν φέτος ένα άλμπουμ που δεν θα δείτε σε καμία trendy λίστα. Κακώς. Η επιστροφή των Titus Andronicus στις πανκ ρίζες τους είναι ολοκληρωτική και απόλυτα επιτυχημένη – το “An Obelisk” είναι 38 λεπτά ΤΕΛΕΙΟΥ Clash-ικού ροκ. Και μια που οι ίδιοι στο βίντεο μιλάνε για signifiers, αναφέρουμε ότι την παραγωγή του δίσκου επιμελήθηκε ο Bob Mould στο στούντιο του Steve Albini.
(YES! Κατάφερα να χρησιμοποιήσω τις λέξεις “zeitgeist” και “signifier” στην ίδια παράγραφο! Όνειρο ζωής.)
16. REFUSED – War Music Αν ο Μαρξισμός ως θεωρία, φιλοσοφία και πολιτικό σύστημα έχει χρεωκοπήσει, φαίνεται πως κανείς δεν έχει στείλει το σχετικό memo στους Refused καθώς οι Σουηδοί σύντροφοι συνεχίζουν αμέριμνοι το χαβά τους παίζοντας το ΓΑΜΑΤΟ επιμεταλλωμένο punk rock τους φωνάζοντας συνθήματα κατά του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού, αποτελώντας φυσική κατάληξη μια νοητής γραμμής που ξεκινά από τους MC5 και περνάει από τους Rage Against The Machine. Και καλά κάνουν – τι κι αν δηλώνεις συντηρητικός, φιλελεύθερος, σοσιαλδημοκράτης ή αναρχοτρότσκας, μέσα στο moshpit είμαστε όλοι αδέλφια.
Ο τύπος ντυμένος αρκούδα που πρωταγωνιστεί στο ψυχεδελικό video clip από το παρθενικό solo album της πρώην frontwoman των Purson μου έφερε αυτόματα στο μυαλό αυτό το έπος, μην αφήσετε όμως αυτό το γεγονός να σας αποθαρρύνει: Η Cunningham κυκλοφόρησε έναν πραγματικά υπέροχο δίσκο που ξεφεύγει από τα περιοριστικά όρια του occult rock, αγκαλιάζοντας μια ευρύτερη Βρετανίλα που καλύπτει με χαρακτηριστική άνεση την απόσταση ανάμεσα στον απλοϊκό “Hammer Horror” σατανισμό των Black Widow και τις πιο εκκεντρικές music hall στιγμές των Queen.
14. THE WHO – WhoΥπάρχει μια σκηνή στο “The Irishman” όπου ο De Niro έχει ρίξει στο έδαφος έναν μαγαζάτορα που προσέβαλε την κόρη του και τον κλωτσάει. Η CGI τεχνολογία που στη συγκεκριμένη σκηνή έχει κόψει καμιά σαρανταριά χρόνια από τον De Niro δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι στην πραγματικότητα ο τύπος που ρίχνει τις κλωτσιές είναι 75 ετών, και ο Scorcese πίσω από την κάμερα δεν δείχνει να νοιάζεται ιδιαίτερα για αυτό. Οι Townshend και Daltrey, πάνω-κάτω συνομήλικοι με τον De Niro και τον Scorcese, μόλις κυκλοφόρησαν έναν δίσκο όπου παριστάνουν ότι είναι καμιά σαρανταριά χρόνια νεώτεροι παρόλο που ξέρουν ότι δεν είναι, ξέρεις ότι δεν είναι, και ξέρουν ότι ξέρεις ότι δεν είναι. Το “The Irishman” είναι εξαιρετική ταινία.
Η Giddens είναι folk μουσικός με κλασική παιδεία. Ο Turrisi είναι jazz μουσικός με βαθιές ρίζες τόσο στο μπαρόκ όσο και στους ήχους της Μεσογείου. Η ένωση των δυνάμεών τους είχε φέτος ως αποτέλεσμα ένα εξαιρετικό άλμπουμ, ένα ηχητικό ταξίδι ανά την υφήλιο προς αναζήτηση ενός αρχέγονου μα ταυτόχρονα καινοτόμου ήχου. Ηχογραφημένο μέσα σε πέντε μόλις μέρες, κατά κύριο λόγο first takes, είναι σαφώς μία από τις κορυφαίες κυκλοφορίες της χρονιάς και δεν είναι καν το καλύτερο φετεινό άλμπουμ που φέρει τη σφραγίδα της Giddens αφού λίγους μήνες νωρίτερα είχαμε και το αριστούργημα των Our Native Daughters.
Τα περισσότερα αποθεωτικά άρθρα για τη Lizzo επικεντρώνονται στο έργο που επιτελεί ως ακτιβίστρια του κινήματος “body positivity” υπέρ της κοινωνικής αποδοχής των “plus size” ατόμων και κατά του body shaming. Έχω σοβαρά θέματα με όλο αυτό: Το body shaming σαφώς είναι πολύ κακό πράγμα, αλλά η απόσταση από αυτού του τύπου bullying μέχρι το να πρέπει να θεωρούμε φυσιολογική την κορμοστασιά ενός δημοσίου προσώπου όπως η Lizzo, με όποια αρνητική επίδραση μπορεί να έχει κάτι τέτοιο στο πώς (δεν) αντιμετωπίζουν το σοβαρότατο πρόβλημα της παχυσαρκίας/υγείας τους χιλιάδες παιδιά κι έφηβοι, είναι μεγάλη. Εν πάση περιπτώσει, ας συμφωνήσουμε τουλάχιστον ότι η ποιότητα ενός καλλιτέχνη δεν εξαρτάται από την εξωτερική του εμφάνιση, και η Lizzo με το φετεινό της album αναδεικνύεται σε σπουδαία καλλιτέχνη με ένα εθιστικό, βρώμικο κράμα φανκ, ραπ και ροκ που θυμίζει μια σύγχρονη εκδοχή του Prince.
11. MIRANDA LAMBERT – Wildcard Η Lambert είναι σταρ στο χώρο της country, είτε solo είτε με το συγκρότημα των Pistol Annies, και όλοι οι δίσκοι που έχει κυκλοφορήσει είναι από πολύ καλοί ως εξαιρετικοί. Φέτος όμως με το έβδομο προσωπικό της άλμπουμ κάνει την υπέρβαση, ξεφεύγει από τα στενά όρια της country ενσωματώνοντας άφθονα ποπ και ροκ στοιχεία στον ήχο της, και με το σήμα-κατατεθέν white trash χιούμορ της φέρνει τούμπα όλα τα στιχουργικά κλισέ του genre προσφέροντάς μας ίσως το καλύτερο ίσως πακέτο τραγουδιών που έχει δημιουργήσει ως σήμερα.
10. THE HOLD STEADY – Thrashing Through The Passion Το λέω και το εννοώ – οι Hold Steady ήταν το καλύτερο ροκ συγκρότημα των 00’s, με διαφορά. Επίσης ο Craig Finn παραμένει ο καλύτερος ροκ στιχουργός του 21ου αιώνα, με διαφορά. Η επιστροφή στη μπάντα του ασώτου υιού Franz Nikolay (διαβάστε το βιβλίο του, σοβαρά!) σηματοδοτεί μια επιστροφή στον ήχο της περιόδου 2005-2008, της καλύτερης δηλαδή περιόδου της μπάντας και παρόλο που το “Thrashing Through The Passion” δεν φτάνει τις κορυφές του “Boys And Girls In America” (ΤΙΠΟΤΑ δεν φτάνει τις κορυφές του “Boys And Girls In America”), όπως τραγουδάει εδώ ο ίδιος ο Finn, “It doesn’t have to be pure / It doesn’t have to be perfect / Just sort of has to be worth it”.
Θάνατοι, αποχωρήσεις, μηνύσεις, διαζύγια, η κατάσταση στο στρατόπεδο των Slipknot τα τελευταία (αρκετά) χρόνια θυμίζει περισσότερο σαπουνόπερα παρά συγκρότημα. Το γεγονός αυτό όμως δεν είναι παρά απλώς απόδειξη ότι πρόκεται για τεράστιo όνομα αφού σαπουνόπερα δεν γίνονται οι Hold Steady όσο σπουδαίους δίσκους και αν βγάζουν: Σαπουνόπερα γίνονται οι Metallica, οι Rolling Stones, η Taylor Swift. Και οι Slipknot. Όπως και να’χει το γεγονός ότι μέσα από όλα αυτά κατάφεραν να βγουν δυνατοί κυκλοφορώντας ένα φανταστικό album είναι ασύλληπτο – δεν ξέρω αν το “We Are Not Your Kind” είναι ο καλύτερος δίσκος των Slipknot, είναι σίγουρα όμως ο πιο τολμηρός, o πιο «καλλιτεχνικός», και αναμβισβήτητα ένα από metal highlights της χρονιάς.
Το δέκατο άλμπουμ της, τέσσερα χρόνια και μια επιτυχημένη μάχη με τον καρκίνο του μαστού μετά το προηγούμενο, αποδεικνύει για άλλη μία φορά πως η Griffin είναι μια από τις κορυφαίες τραγουδοποιούς της Αμερικής σήμερα (έχει ξαναχτυπήσει εικοσάδα άλλωστε). Παντρεύοντας τη folk με την jazz, τα blues και με στοιχεία world music (υπέροχα κελτικά και ισπανικά στοιχεία στις κιθάρες) και με τον πρώην αγαπημένο της Griffin, Robert Plant, να παρέχει διακριτικά δεύτερα φωνητικά σε δύο τραγούδια, το “Patty Griffin” είναι μία ακόμα μεγάλη στιγμή σε μία σπουδαία καριέρα.
Μια σύντομη βιογραφία της Hoop ίσως βοηθήσει: Μεγάλωσε σε βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια μορμόνων τραγουδώντας παραδοσιακά folk τραγούδια σε 4-part harmony με την υπόλοιπη οικογένεια. Στα 16 της το έσκασε από την οικογένεια και τη θρησκεία και έζησε, κυριολεκτικά, μόνη στην έρημο μέχρι τα 20. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Los Angeles κι έπιασε δουλειά ως νταντά των παιδιών του Tom Waits. Πλέον ζει στην Αγγλία και την παραγωγή αυτού του άλμπουμ έχει κάνει ο John Parish, ο στενότερος συνεργάτης της PJ Harvey. Αν τα παραπάνω δεν σας έχουν δώσει ακόμα εικόνα του πώς ακούγεται το διαμάντι που τιτλοφορείται “Stonechild”, ας αφήσουμε τον πρώην εργοδότη και μέντορά της Tom Waits να περιγράψει την Hoop: «Είναι σαν ένα νόμισμα με τέσσερις πλευρές. Είναι αρχαία ψυχή, σαν μαύρο μαργαριτάρι, σαν καλή μάγισσα ή κόκκινο φεγγάρι. Η μουσική της είναι σαν να κολυμπάς σε λίμνη βράδυ.»
O ηγέτης της μπάντας, John Baizley, εκτός από μουσικός είναι και εξαιρετικός graphic artist. Πιθανότατα είναι συναισθητικός, κάτι που εξηγεί τους χρωματικούς τίτλους που δίνει στους δίσκους του δένοντάς τους με το εκάστοτε εξώφυλλο που δημιουργεί, και παρόλο που εκ πρώτης όψεως όσοι υποστηρίζουν ότι αυτός είναι ο «πορτοκαλί» δίσκος των Baroness φαίνεται να έχουν κάποιο δίκιο, μπορώ να καταλάβω γιατί ο Baizley επέλεξε να τον βαφτίσει «χρυσό και γκρι»: Το πορτοκαλί είναι χρώμα εξωστρεφές, νεανικό, αυθόρμητο, ενθουσιώδες. Από την άλλη πλευρά το χρυσό είναι το χρώμα του θριάμβου και το γκρι ένα κομψό, ώριμο χρώμα που αιωρείται ανάμεσα σε δύο μη-χρώματα (το άσπρο και το μαύρο), και το “Gold & Grey” είναι ακριβώς αυτό – ένας καλλιτεχνικός θρίαμβος που αρνείται να κατηγοριοποιηθεί, στέκοντας περήφανα ανάμεσα στο μέταλ και το εναλλακτικό ροκ.
5. EZRA FURMAN – Twelve NudesO Furman ήταν και πέρσι στη Λίστα του Music Geek, αλλά το φετεινό του “Twelve Nudes” είναι εντελώς διαφορετικό πλάσμα – ένα οργισμένο πανκ ξέσπασμα, ένα άλμπουμ διαμαρτυρίας για όσα συμβαίνουν γύρω του στην Αμερική του 2019. Οι καλές προθέσεις όμως δεν θα ήταν αρκετές αν ο Furman δεν είχε ως συνθέτης τα chops να τις υποστηρίξει, και τα ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ εδώ διατηρούν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, έντεκα (όχι δώδεκα) ύμνοι που ανεβάζουν το δίσκο στο στάτους του καλύτερου-ίσως-πανκ-δίσκου-από-το-Transgender-Dysphoria-Blues-κι-έπειτα.
4. TOOL – Fear Inoculum Ο Keenan είναι προφανώς αυτός που τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας ως η φωνή του συγκροτήματος και ο πιο δραστήριος μουσικά από τους τέσσερις Tool στα 13 (!) χρόνια που τους πήρε να ολοκληρώσουν αυτό το άλμπουμ, κυκλοφορώντας ενδιάμεσα τρεις δίσκους με τους Puscifer κι άλλον έναν με τους A Perfect Circle. Η ψυχή του “Fear Inoculum” ωστόσο είναι ο Danny Carey – τα ντραμς σε αυτό το άλμπουμ είναι πραγματικά από άλλο πλανήτη. Όσο για τις συνθέσεις; Τα riffs είναι φανταστικά, οι μελωδίες καθηλωτικές, και οι ρυθμοί θα σας στραμπουλήξουν τον εγκέφαλο (μεγάλο μέρος του album είναι γραμμένο σε 7/4) σε ένα πραγματικό prog όργιο.
Ιδιαίτερη περίπτωση μουσικού ο Dawson, ένας avant- τροβαδούρος που ξεκινά με αφετηρία τη folk βγάζοντας μια πολύ έντονη Βρετανίλα, για την ακρίβεια Αγγλίλα, την οποία όμως διαστρεβλώνει, ξεκουρδίζει ελαφρώς και ηλεκτροδοτεί καταλήγοντας να ακούγεται σαν μια διασταύρωση Captain Beefheart και Richard Thompson, εμπλουτίζοντας στο “2020” τον ήχο του με ιδιοσυγκρατικά keyboards και το περιστασιακό πιασάρικο ρεφρέν. Ακόμα κι αν δεν θα μπορείτε να βγάλετε κάποιες από αυτές τις μελωδίες από το κεφάλι σας πάντως το μεγάλο ατού του Dawson είναι η ικανότητά του να σκαρφίζεται ασυνήθιστες ιστορίες συνηθισμένων ανθρώπων, με τρόπο δραματικό και ταυτόχρονα πολύ αστείο.
Δεν έχω κάτι να πω.
1. LANA DEL REY – Norman Fucking Rockwell! Εκατομμύρια λέξεις, αμέτρητα άρθρα και blogs έχουν γραφτεί για τη Lana Del Rey από τότε που η Lizzy Grant ντεμπούταρε με αυτό το stage name, με τους haters να αποτελούν ισχυρή μειοψηφία απέναντι στους πορωμένους fans που θεωρούν κάθε δουλειά της αριστούργημα. Όπως συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις βέβαια η αλήθεια βρισκόταν κάπου στη μέση – μέχρι το 2019: Τα προηγούμενα άλμπουμ της Del Rey ήταν ενδιαφέροντα μα άνισα, με τα προσεκτικά επιλεγμένα singles να είναι κατά κανόνα εξαιρετικά αλλά και με μπόλικα fillers. Στο Normal Fucking Rockwell! όμως τα πάντα είναι ακριβώς όπως πρέπει, η κινηματογραφική noir ατμόσφαιρα που εξαρχής την έκανε να ξεχωρίζει έχει τελειοποιηθεί, οι συνθέσεις είναι όλες από το πάνω ράφι, οι στίχοι της έχουν αποκτήσει βάθος και επιδέχονται πολλαπλές αναγνώσεις. Είναι πλέον αδύνατο να ξεχωρίσεις την Grant από την περσόνα της, αν ήταν ποτέ περσόνα η Del Rey δηλαδή (η ίδια το αρνείται), όπως επίσης είναι αδύνατο να μην αγαπήσεις αυτό τον δίσκο που, ναι, είναι αριστούργημα.
