Το πρόβλημα είναι αλλού – Ο θάνατος ουσιαστικά αποτέλεσε την έμπνευση για αρκετούς από τους καλύτερους δίσκους της χρονιάς, τουλάχιστον τρεις της δεκάδας. Φυσικά ούτε αυτό είναι κάτι καινούργιο, ο θάνατος πάντα ενέπνεε τους καλλιτέχνες από αρχαιοτάτων χρόνων, αυτή τη φορά όμως ήταν too close to home που λένε και στο χωριό μου: Άλλο να γράφει ο Ευριπίδης για κόρες μυθικών βασιλιάδων που θυσιάζονται για την πατρίδα ή αγιογράφοι να ζωγραφίζουν Εσταυρωμένους σε τοίχους εκκλησιών, κι άλλο το “Blackstar” όπου ένας από τους ήρωες της εφηβείας σου περιγράφει τη διαδικασία του δικού του επερχόμενου θανάτου τη στιγμή που δικοί σου άνθρωποι παλεύουν με την ίδια ασθένεια, πώς να το κάνουμε.
Εν πάση περιπτώσει, κατά τα άλλα φέτος ήταν μια πολύ καλή χρονιά για το άλμπουμ ως ιδέα: Πολλοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι το άλμπουμ πεθαίνει, ότι όλοι πλέον κάνουν streaming ή παίζουν στο youtube μεμονωμένα τραγούδια, η πραγματικότητα όμως είναι ότι φέτος βγήκαν πολλά εξαιρετικά ΑΛΜΠΟΥΜ, που ακούγονται ολόκληρα και λειτουργούν καλύτερα (ή και αποκλειστικά) ως ενιαίο σύνολο. Ούτε οι αδελφές Knowles, ούτε ο Sturgill Simpson, ούτε οι Drive-By Truckers, ούτε οι μακαρίτες Bowie και Cohen, ούτε πολλοί άλλοι θα μπορούσαν να πουν αυτά τα σημαντικά που είχαν να πουν φέτος μέσα από 1-2 τραγούδια, χρειάζονταν ολόκληρα άλμπουμ, σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα διπλά.
Πριν πάμε να δούμε όμως ποια ήταν τα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς, πάντα σύμφωνα με το εξαιρετικό γούστο και το αλάνθαστο κριτήριο του I Was A Teenage Music Geek, ας δούμε την Εναλλακτική-Λίστα-Με-Τα-Άλμπουμ-Που-Δεν-Είναι-Στη-Λίστα-Αλλά-Θα-Τα-Δείτε-Σίγουρα-Σε-Άλλες-Λίστες. Ο Music Geek λοιπόν ΔΕΝ συμπεριέλαβε στη λίστα του:
- BON IVER διότι αποφάσισα να κηρύξω ανένδοτο στο σιχαμένο πράμα που λέγεται Auto-Tune.
- CAR SEAT HEADREST διότι είναι αναβίωση του κιθαριστικού indie rock τύπου Pavement / Yo La Tengo / Guided By Voices που δεν είχε καταφέρει να με κερδίσει ούτε στην αυθεντική του εκδοχή στα 90’s.
- CHILDISH GAMBINO διότι ναι μεν το άλμπουμ είναι διασκεδαστικό, αλλά στην πραγματικότητα αναμασά πράγματα που ο George Clinton έκανε πριν από 45 χρόνια.
- FRANK OCEAN διότι τελικά ψιλοβαρέθηκα.
- HISS GOLDEN MESSENGER διότι δεν ξέρω γιατί, αν έκανα τη λίστα άλλη μέρα μπορεί αυτό να ήταν στην εικοσάδα και να ήταν έξω οποιοδήποτε από τα άλμπουμ στις θέσεις 16-20 παρακάτω.
- KANYE WEST διότι παραείναι χαοτικό, χύμα, ημιτελές.
- LAMBCHOP διότι είπαμε, αποφάσισα να κηρύξω ανένδοτο στο σιχαμένο πράμα που λέγεται Auto-Tune.
- MARGO PRICE διότι παρόλο που είναι μια χαρά άλμπουμ, θεωρώ πως η σφραγίδα "πρώτη country καλλιτέχνις που υπογράφει στη δισκογραφική του Jack White" οδήγησε αρκετούς δισκοκριτικούς στο να επιδείξουν υπερβάλλοντα ζήλο.
- METΑLLICA διότι αν το είχαν "μαζέψει" λίγο θα ήταν ακόμα καλύτερο.
- PAUL SIMON διότι πιάσαμε ήδη το quota από υπερήλικες στη φετεινή λίστα και δεν χώραγε άλλος.
- PJ HARVEY διότι το φετεινό της είναι το χειρότερο της σπουδαίας καριέρας της.
- RADIOHEAD διότι, καλώς ή κακώς, τελικά φέτος άκουσα περισσότερες φορές και το “The Bends” και το “OK Computer” από το “A Moon Shaped Pool”.
- ROLLING STONES διότι διασκευές.
- ΤΗΕ LAST SHADOW PUPPETS διότι δεν μπορώ να ξεπεράσω το γεγονός ότι το όνομά τους στα Ελληνικά μπορεί να μεταφραστεί και ως «οι τελευταίοι καραγκιόζηδες».
- ZEAL & ARDOR διότι παρόλο που βρήκα τις ιδέες του εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και πολύ διασκεδαστικές, το drum machine τελικά το κάνει να ακούγεται ερασιτεχνικό σαν demo. Αν βρει έναν παιχταρά ντράμερ, σαν αυτόν των Liturgy ας πούμε, την επόμενη φορά θα κάνει παπάδες.
20. KYLE CRAFT – Dolls Of Highland
Τη χρονιά που χάσαμε τον Bowie, ο πιο αναπάντεχος φόρος τιμής ήρθε από ένα outsider βλαχαδερό που ξεφύτρωσε από το πουθενά: Ο Kyle Craft ακούγεται σαν Ziggy Stardust από τη Louisiana και χωρίς να απαρνιέται τις αμιγώς southern ρίζες του πατάει ξεδιάντροπα στη glam rock περίοδο του Bowie, τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά με τους χαρακτήρες που περιγράφει. Παρακμιακή λαμέ ατμόσφαιρα και τραγουδάρες, μάλλον το κορυφαίο ντεμπούτο της χρονιάς.
19. KVELERTAK – Nattesferd
Κομμένες οι βλακείες περί black metal, ΟΚ; Rock ‘n’ roll παίζουν οι άνθρωποι. Το “Nattesferd” είναι πρώτου βαθμού συγγενής των Motorhead, των Turbonegro και των Van Halen, ενώ η όποια σχέση με τους Immortal ή τους Mayhem είναι πολύ μακρινή και εξ αγχιστείας. Δεν ξέρω γρι Νορβηγικά αλλά δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν μάθω ότι όλα αυτά τα τραγούδια μιλάνε για την αίσθηση του να οδηγάς ένα κάμπριο νύχτα στη λεωφόρο με μια ξανθιά στο κάθισμα του συνοδηγού, τους μπάτσους στο κατόπι σου και τον Όντιν προστάτη-άγγελο καθώς κατευθύνεσαι προς ένα άγριο πάρτι στο εξοχικό του Σατανά.
18. BEACH SLANG – A Loud Bash Of Teenage Feelings
Ο James Alex είναι ένας έφηβος 42 ετών. Αφελώς πιστεύει ακόμα ότι το rock ‘n’ roll σώζει ζωές και ευτυχώς κανείς δεν τον έχει ενημερώσει ότι αυτά είναι μαλακίες, ειδικεύεται στο να γράφει και να τραγουδάει έναν πολύ συγκεκριμένο τύπο κομματιού που δίνει στους έφηβους ακροατές του τσιτάτα για τατουάζ και στους ενήλικες ακροατές του μια γλυκόπικρη αίσθηση νοσταλγίας για τα χαμένα τους νιάτα, και ατενίζει τον Bruce Springsteen του “Born To Run” μέσα από ένα punk πρίσμα φορώντας κονκάρδες Replacements και Big Star. Αγαπώ τον James Alex.
17. A TRIBE CALLED QUEST – We Got It From Here, Thank You 4 Your Service
Δεν είναι εύκολο να κάνεις comeback 18 χρόνια μετά την τελευταία σου εμφάνιση αν είχες status πρωτοπόρου κάποτε – οι προσδοκίες κατά κανόνα παραείναι υψηλές για να τις εκπληρώσεις. Οι ATCQ όμως τα κατάφεραν: Εδώ έχουμε ένα album που στηρίζεται μεν στην κλασική 90’s συνταγή τους παντρεύοντας το East Coast hip hop με την τζαζ, καταφέρνει όμως να ακούγεται φρέσκο και καινοτόμο δύο δεκαετίες και έναν Kendrick Lamar αργότερα, και κυρίως περιέχει υπέροχα κομμάτια. Έξτρα πόντοι για το τρελό χώσιμο στον Τραμπ.
16. SOLANGE – A Seat At The Table
Η μικρή αδελφή της Beyonce δεν είναι πια μικρή. Επίσης δεν είναι απλώς "αυτή που έδειρε τον γαμπρό της τον Jay-Z μέσα στο ασανσέρ". Είναι καιρός να την αντιμετωπίσουμε σοβαρά για την καλλιτεχνική της αξία και το τρίτο προσωπικό της album αποτελεί αδιάσειστο επιχείρημα – ένα soul/r’n’b κομψοτέχνημα όπου η Solange Knowles έχει γράψει ή συν-γράψει όλα τα τραγούδια και τα οποία περιστρέφονται γύρω από μια κοινή θεματική: Το τι σημαίνει να είσαι έγχρωμη γυναίκα στις ΗΠΑ σήμερα. Αέρινες μελωδίες, εξαιρετικές ενορχηστρώσεις και στίχοι που έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν, αν όλη η ποπ ήταν τόσο καλή θα μπορούσα να ζήσω και χωρίς ροκ.
15. GOJIRA – Magma
O Joe Duplantier δίνει πλέον μεγαλύτερη έμφαση στη μελωδία, δεν ουρλιάζει μόνο αλλά τραγουδάει "συμβατικά" κιόλας, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι το “Magma” περιέχει λιγότερη οργή ή πόνο από τις προηγούμενες δουλειές των Gojira – το αντίθετο μάλλον. Επιπλέον, οι νέες συνθέσεις τους διαθέτουν μια επική χροιά και επιβεβαιώνουν το status των Γάλλων ως μια από τις κορυφαίες metal μπάντες σήμερα, στο ίδιο επίπεδο με τους Mastodon για παράδειγμα, ενώ το drumming του Mario Duplantier είναι κυριολεκτικά για σεμινάριο. Σπουδαίος δίσκος.
14. NOURA MINT SEYMALI – Arbina
H μουσική παράδοση της Μαυριτανίας αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από την οικογένεια Seymali: O πατέρας της Noura έχει γράψει τον εθνικό ύμνο της χώρας, η μητέρα της ήταν γνωστή ως "η ντίβα της ερήμου" και ο σύζυγος της (και μέλος της μπάντας της, μαζί με μια φοβερή rhythm section) είναι ένας εξαίρετος κιθαρίστας που φιλτράρει τις τεχνικές του Jimi Hendrix μέσα από αλλόκοτες δυτικοαφρικανικές κλίμακες. Η ίδια η Noura είναι μια griot, φωνάρα και βιρτουόζος μιας εννιάχορδης λύρας που λέγεται ardin και στο “Arbina” παρουσιάζεται έτοιμη να κατακτήσει τον κόσμο με ένα άκρως εθιστικό κράμα από desert blues, funk, dub, αμανέδες, trance και ψυχεδέλεια. Τι κι αν φοράει μαντήλα, η Noura είναι πιο ροκ από εσένα.
13. STURGILL SIMPSON – A Sailor's Guide to Earth
Δεν είναι εύκολο να έχεις στάτους Μεσσία σε οποιοδήποτε μουσικό ιδίωμα και οι απαιτήσεις από τον Simpson μετά το “Metamodern Sounds In Country Music” του 2014 είχαν ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη. Στα παπάρια του όμως: Αντί να συνεχίσει με το acid trip των ψυχεδελικών εξερευνήσεων του προηγούμενου άλμπουμ σε μια προσπάθεια να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές ο Simpson κάνει στροφή 180 μοιρών (ή 360 μοιρών, θα έλεγα αν ήμουν ο Τσίπρας), πειραματίζεται με νέα ηχοχρώματα, θυμάται τη 60’s soul της Stax Records, διασκευάζει Nirvana και δημιουργεί τον πλέον πολυποίκιλο (και καλύτερο) country δίσκο του 2016.
12. VEKTOR – Terminal Redux
Άλμπουμ ειδικού ενδιαφέροντος αφού όποιος δεν είναι οπαδός του technothrash δεν ξέρει καν τι στο διάολο σημαίνει “technothrash”. Όπως και να ‘χει οι Vektor δεν έχουν καν ανταγωνισμό σε αυτό που κάνουν και βάζοντας το “Terminal Redux” να παίζει, στην αρχή μπορεί μεν να κολλάς στον τοίχο από το ανελέητο κοπάνημα και τις εναλλαγές των χεβιμεταλλικών riffs, αλλά εκεί γύρω στο έβδομο λεπτό όταν μπαίνει αυτό το κουλό "ο-ε-ο-ε-ο-ε-ο-α-ι-α-ι-α" συνειδητοποιείς ότι εδώ παίζει κάτι πολύ βαθύτερο από απλή, αγνή, πορωτική καφρίλα.
11. DANNY BROWN – Atrocity Exhibition
Ο τίτλος δανεισμένος από Joy Division δεν είναι τυχαίος και ο ίδιος ο Brown έχει δηλώσει ότι αυτή τη φορά άντλησε την έμπνευσή του από πηγές τόσο διαφορετικές όσο o Raekwon, οι Talking Heads, η πρώιμη Bjork και το “Toxicity”: Στο τρίτο του άλμπουμ ο rapper από το Detroit χρησιμοποιεί μια εξαιρετικά πλούσια παλέτα ηχοχρωμάτων πάνω στην οποία ξεδιπλώνει τις άρρωστες ρίμες του με ζηλευτή ευφράδεια, στεκόμενος ως ίσος προς ίσο απέναντι σε εκλεκτούς guests όπως ο Kendrick Lamar.
10. SWANS – The Glowing Man
Ολοκληρώνοντας την τριλογία που ξεκίνησε με το “The Seer” και συνεχίστηκε με το “To Be Kind” οι Swans μας εγκαταλείπουν, τουλάχιστον με τη σημερινή τους μορφή, και μας προσφέρουν οι ίδιοι το μνημειώδες soundtrack του αποχαιρετιστήριου πάρτι που τους αξίζει: Μιας παγανιστικής γιορτής όπου όλοι γυμνοί υπό την επήρρεια παραισθησιογόνων μανιταριών και πασαλειμμένοι με λάσπες χορεύουν γύρω από μια μεγάλη φωτιά στην οποία καίγονται flat-screen τηλεοράσεις, θρησκευτικά σύμβολα, και φωτογραφίες του ζεύγους Πατούλη από διακοπές στη Μύκονο.
9. SAVAGES – Adore Life
Βρίσκοντας την τέλεια ισορροπία μεταξύ στυλ και ουσίας το hip Λονδρέζικο post-punk κουαρτέτο εδώ κάνει την υπέρβασή του. Οι δεδομένες επιρροές από Siouxsie και Joy Division εμπλουτίζονται πλέον με στοιχεία που ξεκινούν από την PJ Harvey και φτάνουν μέχρι τους Swans και επιπλέον διαθέτουν χαρισματική τραγουδίστρια με άφθονο sex appeal, μια απίστευτη ντραμάρα, και μπόλικα μαύρα T-shirts. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;
8. DILLINGER ESCAPE PLAN – Dissociation
Από το 1999 όταν το “Calculating Infinity” έσκασε από το πουθενά πάνω στα ανυποψίαστα κεφάλια μας, οι Dillinger Escape Plan δεν έχουν σταματήσει να μας γαμάνε το μυαλό και να σπρώχνουν τον σκληρό ήχο πέρα από τα όριά του. Το “Dissociation” μάλλον είναι ο τελευταίος τους δίσκος πριν να το διαλύσουν και πιθανότατα είναι και ο καλύτερός τους, ή τουλάχιστον ο πιο ολοκληρωμένος, με τον Puciato να δίνει την ερμηνεία της ζωής του κινούμενος με χαρακτηριστική άνεση από απάνθρωπα ουρλιαχτά σε μελωδικά περάσματα ενώ η μπάντα από πίσω παίζει τα άπαιχτα. Δυσαναπλήρωτο το κενό που αφήνουν πίσω τους, τουλάχιστον στο πιο psycho άκρο του χεβιμεταλικού φάσματος.
7. BEYONCE – Lemonade
Πραγματικά δε με νοιάζει καθόλου αν το “Lemonade” είναι μία ευθεία επίθεση της Beyonce κατά του συζύγου της για τα υποτιθέμενα κέρατα που της έχει φορέσει, ή αν απλά σχεδιάστηκε να δείχνει ως κάτι τέτοιο για λόγους hype. Προτιμώ να το αντιμετωπίζω ως ένα concept album γύρω από την απιστία και τη θέση της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία και να επικεντρώνομαι στα τραγούδια που είναι πραγματικά εξαιρετικά – συμπεριλαμβανομένων πειραμάτων γενναίων για μια pop ντίβα αυτού του βεληνεκούς, όπως το σκληρό ροκ “Don’t Hurt Yourself” με τη συμμετοχή του Jack White και το Americana/country “Daddy Lessons”.
6. LEONARD COHEN – You Want It Darker
Δεν χρειαζόταν καν να προηγηθεί το αντίο του Bowie για να καταλάβει κανείς ότι ο Cohen μας αποχαιρετούσε με το “You Want It Darker”, το καλύτερο άλμπουμ του από το “I’m Your Man” του ’88 κι έπειτα. “I’m ready my Lord” είναι ο στίχος-κλειδί στο ομώνυμο τραγούδι, “I’m leaving the table, I’m out of the game” ξεκινάει ένα άλλο, “I’m traveling light, it’s au revoir” λίγο παρακάτω, ΟΚ το πιάσαμε το υπονοούμενο. Αναμενόμενο άλλωστε, για τι άλλο να τραγουδήσει κανείς στα 82 του; Αυτό όμως που κάνει το “You Want It Darker” να ξεχωρίζει είναι η λιτότητα των ενορχηστρώσεων η οποία επιτρέπει στην απόγνωση που χαρακτηρίζει αυτά τα τραγούδια να αναδειχθεί σε όλο της το μεγαλείο και να χαράξει ένα πικρό χαμόγελο στα χείλη σου ακόμα και μετά την επιβεβαίωση των φόβων σου. It can’t get any darker.
5. DAVID BOWIE – Blackstar
Tony Visconti – Υπόλοιπο Σύμπαν 1-0. Είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για την ιδιοφυία του Bowie και το πώς μετέτρεψε ακόμα και το θάνατό του σε έργο τέχνης, έχεις σκεφτεί όμως το ρόλο που έπαιξε ο Visconti σ’αυτή την ιστορία; Ο έμπιστος κολλητός και συνοδοιπόρος, πάντοτε διαθέσιμος κάθε φορά που το εκάστοτε όραμα του Bowie κούμπωνε με τα δικά του ταλέντα, πάντοτε συγχωρώντας τις "απιστίες" του επιστήθιου φίλου με άλλους παραγωγούς όπως o Ken Scott, o Eno, o Nile Rodgers, o David Richards ή o Reeves Gabrels, κλήθηκε να υλοποιήσει ένα εξωγήινο άλμπουμ υπό άκρα μυστικότητα όντας ο μόνος που γνώριζε την αλήθεια για την υγεία του Bowie, κουβαλώντας σιωπηλά αυτή την τρομερή γνώση μέχρι το τέλος. Τούτο το αριστούργημα δεν θα ήταν το ίδιο χωρίς αυτόν.
4. DRIVE-BY TRUCKERS – American Band
Εσύ πώς φαντάζεσαι ότι ηχεί ένας δίσκος που τιτλοφορείται “American Band” κι έχει μια σημαία μεσίστια στο εξώφυλλο; Να σου πω εγώ: Πολλές κιθάρες που καλύπτουν όλο το φάσμα από τους Rolling Stones μέχρι τον Neil Young (που κανένας από τους δύο δεν είναι “American”, οι μεν Βρετανοί και ο δε Καναδός αλλά δεν πειράζει), μελωδίες και storytelling που γεφυρώνουν τον Springsteen με τους Pearl Jam, επιρροές country και όλα αυτά να καταλήγουν σε ένα τελικό αποτέλεσμα που θυμίζει περισσότερο μια southern rock εκδοχή του (αποφοίτου των Truckers) Jason Isbell παρά ο,τιδήποτε άλλο. Επίσης, έντονα πολιτικοποιημένος σε χρονιά εκλογών και ρισκάροντας να αποξενώσει μέρος του (Νοτίου και «Νοτίου») κοινού της μπάντας με τραγούδια υπέρ των μεταναστών και του κινήματος Black Lives Matter. Μια κραυγή αγωνίας που πρέπει να ακουστεί, για έναν κόσμο που πάει στο διάολο.
3. ESPERANZA SPALDING – Emily’s D+Evolution
Tony Visconti – Υπόλοιπο Σύμπαν 2-0. Άλλη μια παραγωγή του Visconti μέσα στα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς, αυτή τη φορά παραλαμβάνει μια ταλαντούχα jazz μπασίστρια/τραγουδίστρια και τη βοηθά να ξεδιπλώσει τις ιδέες της σε άλλα επίπεδα, από το α-λα Living Colour στριφνό proggy funk metal του “Good Lava” στο Kurt-Weill-in-Broadway “I Want It Now” και από το “Change Us” με τους Hendrix απόηχους στην ποιητική και αρμονικά απρόβλεπτη pop των “Unconditional Love” και “Judas” που ακούγονται σαν η Kate Bush να συνεργάζεται με τον Jaco Pastorius ή κάτι τέτοιο – με τη διαφορά ότι η Spalding είναι ΚΑΙ η Bush ΚΑΙ ο Pastorius ταυτόχρονα.